ESWT, Extracorporeal shockwave therapy sonik dalgaların elektronik olarak üretilmeye başlanmasından bu yana çeşitli alanlarda kullanılan bir tedavi yöntemidir. Böbrek ve safra kesesi taşlarının kırılmasından, tıbbi görüntülemeye kadar bir çok alanda ESWT teknik ve araçları kullanılır. Prensip olarak bu şok dalgaları, belli materyalleri etkileycek biçimde ayarlanabilmekte ve oldukça etkili tedaviler gerçekleştirilebilmektedir.
Cerrahi olmaksızın belli lezyonların iyileştirilmesi ve dokuların vibrasyonu için ESWT en etkili yöntemdir. ESWT, şok dalgası tedavisi olarak da bilinen ve vücut dışında meydana getirilen basınç dalgaları yapılan bir tedavi yöntemidir. ESWT ile böbrek taşı, topuk dikeni gibi hastalıklar başta olmak üzere kas ve eklemlerde meydana gelen ağrılı spazm hastalıklarının tedavisinde kullanılır. Oluşturulan şok yani basınç dalgaları çelik başlı bir aplikatör aracılığıyla vücutta tedavi edilmek istenilen bölgeye uygulanır.
ESWT nasıl etki eder?
ESWT tedavisi, böbrek taşı kırma amacı ile geliştirilmiş bir sistemdir ve sonraki yıllarda diğer benzer tedavi yöntemleri için de kullanılmaya başlanmıştır. ESWT tedavisi uygulandığı alanda kan akışını hızlandırır ve artan kanlanma sonucu vücudun kendi kendisini onarma işlevi devreye girer. Bu şekilde tedavi tamamlanır. Yöntem radyoaktif olmamakla birlikte, radyasyona maruz kalması yasaklanmış kişilerde kullanılmaz. Örneğin gebelik halinde ESWT kullanılması mümkün değildir. Bu durumda hastanın gebeliğinin bitmesi beklenir ki, çok ağır böbrek taşı vakalarında bu sorun başka araç be yöntemlerle tedavi edilir.
ESWT hangi hastalıklarda kullanılır?
ESWT tedavisi oldukça fazla kullanım alanına sahiptir. En çok böbrek taşı kırma tedavisi için kullanılan şok dalga tedavisi aynı zamanda topuk dikeni, tenisçi dirseği, golfcü dirseği ve kalsifik omuz tendiniti gibi hastalıkların tedavisinde kullanılır. Şok dalga tedavisi kronik tendon hastalıkları, ağrılı kas hastalıklarında meydana gelen tetik noktalarının (kas düğümleri) tedavileri için de ESWT oldukça etkin başarılar sağlar.
Dokularda kılcal damarların harekete geçirilmesi, bazı önemli problemlerin giderilmesi bakımından oldukça önemlidir. Ölü doku bulunan bölgelere ESWT uygulanması halinde mevcut damarlar ve doku harekete geçecek ve burada hücre yenilenmesi tetiklenerek iyileşme elde edilecektir. Bu tedavi yöntemi esasında çok eski bir yöntemdir ve vibrasyon esasına dayanır. ESWT uygulamasında kullanılan dalgalar çok yüksek frekansta ses dalgalarıdır ki, bu sayede manuel olarak sağlanamayacak basıncın ortaya çıkmasını güvenli biçimde sağlar.
ESWT nasıl uygulanır?
ESWT tedavisi girişimsel olamayan bir tedavi yöntemidir ve çoğunlukla tek seansta uygulanmaz. Hastalığın durumuna göre 5-7 gün ara ile 3 ila 5 seans kadar süren tedavi süresi planlanır. Tedavinin etkinliği ilk seanstan itibaren görülmeye başlanır. Her seans sonrası hasta kendisini çok daha iyi hisseder. Seans aralarında uzun germe egzersizleri ile tedavi desteklenir. Hastanın ağrıları ve şikâyetleri egzersiz tedavisinin de etkisi ile önemli ölçüde azalır.
ESWT UYGULAMASININ TEHLİKESİ VAR MIDIR?
ESWT donanımları ileri düzey tıbbi gereçlerdir ve kullanımlarında tehlike sınıfı belirtilmemiştir. Isı kaynağı olmayan bu araçların nitelikli türlerinin kullanılması ve denetimlerinin uzmanlarca yapılması durumunda herhangi bir riski söz konusu değildir. Ancak buna rağmen ESWT; kanser hastalıklarının bazı türlerinde (kemik tümörü vb.), dolaşım sistemi ve sinir sistemi bozuklukları olanlarda, çocuklarda ve hamilelerde kullanılmaz. Bununla birlikte enfeksiyon bulunan bölgelerde ve açık yaralarda da bu yöntemin kullanılmaması gerekir. Kimi kaynaklarda cilt kanseri ve lösemi gibi hastalıkların var olması durumunda da bu uygulamanın kullanılmaması gerektiği belirtilir.
ESWT, güvenli bir donanımdır. Ancak bu ve benzeri donanımlar mutlaka hekim kontrolünden çalıştırılmak durumundadır. Uzman kişilerce, akreditasyonu bulunmayan yerlerde kullanılan cihazların nitelikleri bilinemeyeceğinden ve bu mekanlar herhangi bir denetime tabi olmadığından tehlikeli hale gelirler. Uzmanlığın söz konusu olmadığı her ortamda, her donanım tehlikelidir. Bu nedenle ESWT uygulamasını yasal olarak yetkilendirilmiş kliniklerde almanız önerilir.
ESWT TEDAVİSİNİN AVANTAJLARI NELERDİR?
Girişimsel olmayan tedavi yöntemleri, cerrahi, anestezi gibi yöntemler gerektirmeyen tedavi anlamına gelir. Şok dalgası tedavisi de girişimsel olmayan bir tedavi yöntemidir. İşlem öncesinde anestezi, enjeksiyon vs. Gibi hazırlıklar gerekmez. Tedavinin ilk seansında idame edilebilecek düzeyde bir ağrı ortaya çıkabilir ancak bu durum ilerleyen uygulamalarda azalır. ESWT sonrası hastanede yatma ya da istirahat gerekmez. İşlemden sonra uygulama yapılan bölgede hafif kızarıklık ve şişme görülebilir ancak bu durum kısa sürede kendiliğinden düzelir. Anestezi ve hazırlık gerektirmez. İlk uygulamada bir miktar ağrı hissedilmekle birlikte tedavideki ilerleme ile birlikte bu ağrıya tolerans gelişir.