Sistoskopi, mesaneyi (idrar torbasını) ve üretrayı (idrar yolunu) incelemek için kullanılan bir tıbbi görüntüleme işlemidir. Bu işlemde, ince ve ışıklı bir tüp olan sistoskop, üretra yoluyla mesaneye ilerletilir. Sistoskop, içindeki optik bir sistemle mesane ve üretra iç yüzeylerini görüntüler, böylece doktor bu bölgelerdeki anormallikleri, enfeksiyonları, taşları, tümörleri veya diğer sorunları doğrudan gözlemleyebilir.
Sistoskopi genellikle şu amaçlarla yapılır:
- Teşhis: İdrar yolu enfeksiyonlarının nedenlerini araştırmak, mesane tümörlerini tespit etmek veya sık idrara çıkma gibi semptomların kaynağını anlamak için.
- Tedavi: Küçük taşların çıkarılması, küçük tümörlerin yok edilmesi veya bazı daralmaların açılması gibi işlemler sırasında.
- Biyopsi: Şüpheli alanlardan doku örneği almak için.
İşlem sırasında lokal veya genel anestezi kullanılabilir. Bazı durumlarda hafif bir rahatsızlık hissi oluşsa da genellikle güvenli ve etkili bir yöntemdir.
Sistoskopi Neden Yapılır?
Sistoskopi, özellikle idrar yollarında ve mesanede belirli belirtilerin veya sorunların nedenini bulmak, teşhis koymak ve gerektiğinde tedavi sağlamak amacıyla yapılır. İşte sistoskopinin yaygın nedenleri:
- İdrar Yolu Enfeksiyonları: Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının nedenini araştırmak için.
- İdrarda Kan Görülmesi (Hematüri): İdrarda kan bulunmasının nedenini (örneğin tümör, taş, enfeksiyon) araştırmak için.
- İdrar Yapma Zorlukları: Sık idrara çıkma, ağrılı idrar yapma veya idrar yapmada zorluk gibi belirtilerin kaynağını belirlemek amacıyla.
- Mesane Tümörleri veya Kanser: Mesanede şüpheli kitleler veya tümör belirtileri varsa, teşhis ve tedavi amaçlı yapılabilir.
- İdrar Yolu Taşları: Mesane veya idrar yolunda taş olup olmadığını anlamak ve gerekiyorsa bu taşları almak için.
- Mesane Polipleri veya Anormallikleri: Mesanede polip, iltihap veya anormal doku gelişimleri gibi sorunların değerlendirilmesi için.
- Üretra Daralmaları: Üretra darlıkları veya yapısal problemleri teşhis ve gerekirse tedavi etmek amacıyla.
- Prostatla İlgili Sorunlar: Özellikle erkeklerde prostatın idrar yolunu tıkaması veya mesaneye baskı yapması gibi durumların değerlendirilmesi için.
- Mesane Yarası veya Hasarı: Mesanede yaralanma, doku hasarı veya iltihaplanma olup olmadığını kontrol etmek için.
Bu işlem doktorların, özellikle idrar yollarındaki anatomik yapıları ve fonksiyonları daha iyi anlamasına, tanı koymasına ve uygun tedavi seçeneklerini değerlendirmesine yardımcı olur.
Sistoskopi Nasıl Yapılır?
Sistoskopi işlemi genellikle kısa süreli ve güvenli bir prosedür olarak kabul edilir. İşlem sırasında hastanın konforunu sağlamak amacıyla genellikle lokal, spinal veya bazen de genel anestezi uygulanır. İşlem adımları şu şekildedir:
- Hazırlık: Hasta, işlemin yapılacağı muayene masasına sırtüstü yatar. İdrar yolu bölgesi sterilize edilir ve lokal anestezi uygulanır. Erkeklerde işlem sırasında daha rahat bir giriş için üretra bölgesine uyuşturucu jel sürülür.
- Sistoskopun Girişi: İnce, esnek veya sert bir sistoskop, idrar yolu (üretra) yoluyla mesaneye doğru ilerletilir. Esnek sistoskoplar genellikle daha konforlu olup çoğu zaman lokal anesteziyle yeterli rahatlık sağlar, ancak bazı durumlarda sert sistoskop gerekebilir.
- Mesanenin Doldurulması: Sistoskop mesaneye ulaştıktan sonra, mesanenin içini daha iyi görmek için steril bir sıvı enjekte edilir. Bu sıvı, mesaneyi genişleterek mesane iç yüzeyinin detaylı incelenmesini sağlar. Bu aşamada hastanın idrar yapma isteği oluşabilir, bu normaldir.
- Görüntüleme ve İnceleme: Sistoskop, içindeki kamera ve ışık sayesinde mesanenin ve üretranın içini bir monitörde görüntülemeye olanak tanır. Doktor, mesanenin iç yüzeyini detaylı şekilde inceleyerek anormallikleri, enfeksiyonları, taşları veya olası tümörleri gözlemler.
- Biyopsi veya Tedavi Gerekirse: Gerekli görülürse, sistoskop aracılığıyla özel aletler kullanılarak doku örneği (biyopsi) alınabilir veya küçük taşlar, polipler ve benzeri sorunlar tedavi edilebilir.
- İşlem Sonrası: Sistoskop çıkarıldıktan sonra hasta bir süre gözlemlenir. Hafif bir yanma veya idrarda hafif kan görülmesi gibi belirtiler normaldir ve genellikle kısa sürede geçer.
İşlem süresi genellikle 5-20 dakika arasında değişir.
